Wady wymowy u dzieci. Przyczyny i zapobieganie.
Mowa jest jedną z ważniejszych form aktywności człowieka. Jest ona kluczem do wiedzy i ważnym czynnikiem kształtującym osobowość człowieka. Mowa jest atutem w nawiązaniu relacji z innymi, daje możliwość porozumiewania się, stanowi narządzie w zdobywaniu informacji. Pozwala na wyrażanie opinii, sądów , uczuć i upodobań. Jej zaburzenia powodują kłopoty poznawcze i społeczne. Istnieje też więź między mową a myśleniem. Niska inteligencja opóźnia rozwój mowy zaś opóźniony rozwój mowy obniża poziom intelektualny.
Przyczyny wad wymowy.
Do czynników wewnątrzpochodnych można zaliczyć:
- niską sprawność ruchową narządów artykulacyjnych,
- wady zgryzu, zaburzenia słuchu,
- nieprawidłową budowę i funkcjonowanie narządów artykulacyjnych,
- przerost trzeciego migdałka gardłowego,
- zaburzenia słuchu fonematycznego.
Do czynników zewnątrzpochodnych można zaliczyć:
- spieszczanie mowy do dziecka,
- ograniczone kontakty z matką do 2 r.ż. dziecka,
- zaniedbania zdrowotne matki w czasie ciąży ( niedożywienie, używki ),
- nieprawidłowe wzorce wymowy w domu,
- brak okazji do rozwijania mowy.
Zapobieganie wadom wymowy.
- spędzać dużo czasu z dzieckiem,
- opowiadać dziecku o tym co widzi, słyszy, robi,
- czytać dziecku książeczki dostosowane do wieku dziecka,
- oglądać ilustracje jednocześnie opowiadać,
- dbać o właściwą opiekę (odżywianie),
- dbać o prawidłową postawę wychowawczą,
- nie spieszczać mowy,
- zapobiegać chorobom uszu, przewlekłym stanom zapalnym,
- doprowadzić do całkowitego wyleczenia ucha,
- zapobiegać wadom zgryzu (karmić piersią, butelką tylko do 1 r.ż. oraz smoczek do 1 r.ż.- nie dłużej),
- zachęcać dziecko do mówienia nawet jeśli mówi niewyraźnie),
- starać się słuchać dziecko , słuchane chętniej mówi.
Literatura/Źródło:
Życie szkoły nr.1/2002r.
Życie szkoły nr.10/2004r.
,,Logopedia’’ I. Styczek.
,,Vademecum logopedyczne’’ K. Błachnio.
,,Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola’’ G. Demel.
,,Jak pomóc dziecku z wadą wymowy’’ E. Spałek, C. Piechowicz-Kułakowska.
Opracowanie: Dominika Kowalczyk
Profilaktyka logopedyczna w przedszkolu i w szkole.
Profilaktyka logopedyczna to działania, które mają na celu zapobieganie zaburzeniom rozwoju mowy i języka. Głównym celem profilaktyki logopedycznej jest stymulowanie procesu nabywania przez dziecko sprawności , od której zależy prawidłowy przebieg rozwoju kompetencji językowej i komunikacyjnej.
Stymulowanie tego procesu powinno być organizowane świadomie i systematycznie.
K. Błachnio przez profilaktykę logopedyczną rozumie całokształt form organizowanych oraz treści, metod, zasad i środków tworzących spójną strukturę służącą rozpowszechnianiu wiedzy o:
- istocie mowy jako aktu komunikacji językowej,
- sposobach podnoszenia kultury mowy,
- sposobach stymulacji rozwoju mowy u dzieci,
- sposobach zapobiegania zaburzeniom mowy.
Profilaktyka logopedyczna ukierunkowana na nauczyciela:
- dokonanie pogłębionej diagnozy pedagogicznej wybranych uczniów,
- planowanie pracy pedagogicznej uwzględniając indywidualne potrzeby i możliwości dziecka podczas prowadzenia zajęć,
- zaangażowanie w proces postępów dziecka,
- współpraca nauczycieli z logopedą i rodzicami tego dziecka w zakresie ujednolicenia oddziaływań terapeutycznych ukierunkowanych na dziecko.
Profilaktyka logopedyczna ukierunkowana na rodzinę:
- nawiązanie ścisłej współpracy rodziców dziecka z logopedą,
- motywowanie do ćwiczeń logopedycznych w domu,
- wzmacnianie pozytywnych relacji dziecko-rodzic,
- włączanie rodziców dziecka do realizacji działań profilaktyczno-stymulujących mowę,
- pedagogizacja rodziców ( popularyzowanie wiedzy z zakresu logopedii),
- pomoc w zakresie kontaktu z innymi specjalistami.
Literatura/Źródło:
,,Vademecum logopedyczne’’ K. Błachnio.
,,Wczesne rozpoznawanie i leczenie zaburzeń mowy’’ –artykuły naukowe E. Stecko.
Opracowanie: Dominika Kowalczyk